Auteur: erma

Toen ik was begonnen als gezinshuisouder merkte ik al snel dat ik bepaalde emoties, twijfels en boosheid kwijt moest. Soms hadden ze betrekking op de kinderen of op hun netwerk. Soms op de werkgever en vaak ook op de totaal nieuwe werk- en woonomgeving waarin ik was beland. In een korte tijd krijg je als gezinshuisouder veel informatie te verwerken. Informatie waar vaak ook emotie om de hoek komt kijken. Veel info kon ik zakelijk aanpakken en oplossen. Maar je ontkomt er niet aan dat bepaalde problemen omtrent de kinderen en hun netwerk, hard binnen komt. Emoties die je niet altijd kan onderdrukken.

Daarom ben ik begonnen met schrijven. Vaak kattebelletjes, aantekeningen of losse flodders. Op die momenten dat ik het even zwaar vond. Als er verdriet of boosheid omtrent de kinderen op de loer lag, kon ik het op het ‘moment suprême’ wel wegslikken of onderdrukken. Maar je moet het daarna wel kwijt. Anders houd je dit werk niet vol. Gelukkig konden mijn man en ik veel emoties bij elkaar kwijt. Met gelukkig vaak ook een flinke dosis nuchtere humor. Maar bepaalde emoties kon ik het beste kwijt op papier. Letterlijk van je afschrijven. Vaak ’s avonds laat, als de kinderen op bed lagen. Kon ik met een leeg hoofd gaan slapen.

Toen wij gingen stoppen met het gezinshuis, had ik door de jaren heen schriften vol geschreven. Een mooie herinnering voor mijzelf dacht ik. Maar toen meer mensen en collega’s op de hoogte waren van deze aantekeningen, werd mij aan verschillende kanten gevraagd of ik het niet wilde uitgeven. Nee, was mijn eerste reactie. Ik vond het te persoonlijk. Vooral richting de kinderen. Maar ik werd er wel door aan het denken gezet. Ik was zelf op zoek gegaan naar leesvoer over gezinshuizen toen ik in het sollicitatietraject zat. Dat vond ik amper. Terwijl het wel een groeiende hulpvorm is binnen jeugdzorg. Ervaringen uit de praktijk. In ‘Jip en Janneke’ taal. Zal ik dan toch? Maar pfff..een boek uitgeven, wat komt er allemaal wel niet bij kijken?

Een titel had ik al wel snel. Ooit bij de BBC een serie gezien over adoptie. Een moeder legde daar haar dochter uit dat ze niet in haar buik was geboren, maar in haar hart. Pats boem. Deze vier woorden omvatten voor mij alles wat pleegzorg is. Een kind een plekje geven in je hart. Veel kinderen in Nederland verdienen dit.

Maar toch bleef het knagen bij mij. Wil ik dit echt met de grote buitenwereld delen? Ik ging er met de kinderen over in gesprek. Zij wisten niet van deze schriften vol. Uiteindelijk hebben zij mij over de streep getrokken. “Erma, op deze manier hebben wij iets op papier over een aantal jaren uit ons leven”. “Wij hebben al zo weinig uit onze jeugd”. “Dit is een mooie herinnering”.

Toen ging het rap. Uitgever zoeken. Maandenlang van alle kattebelletjes, aantekeningen een verhaal, een dagboek maken. Een van de pleegjongens heeft een tekening gemaakt naar aanleiding van de titel. Deze tekening is gebruikt voor de kaft van het boek. Bloed, zweet en tranen heeft het gekost. Maar wat ben en blijf ik trots op dit boek. Vooral mede mogelijk gemaakt door vier prachtige jongens.

Passage uit het boek;
Gisteren de oma van Sjoerd aan de lijn. Zijn moeder is er slecht aan toe. Ze weegt nog maar drieëndertig kilo, heeft longontsteking, haaruitval. Ze is zwaar naar de kloten zeg maar. Ze ligt in Amsterdam. Ze krijgt weer vanuit alle kanten hulp. Kan ze de drugs links laten liggen? Komt die inkeer nu eindelijk eens een keer? Bidden en hopen dat Sjoerd zijn moeder geen ernstige ziekte onder de leden heeft. Een kind van tien, dat zijn moeder nooit echt goed om zich heen gehad heeft. Het zal toch niet zo zijn, dat hij nu definitief afscheid moet gaan nemen van een mama die eigenlijk nooit een mama voor hem is geweest. Kan dat kleine ventje dat wel aan? Alsjeblieft nog niet! Soms denk ik ook wel eens: Ga naar mens! Als je jezelf zo naar de klote hebt geholpen met je lichaam, ga maar! Laat je familie met rust en zeker Sjoerd die om dit alles niet gevraagd heeft. Die verdriet en boosheid in zich heeft, elke dag weer! Waar hij zich soms helemaal geen raad mee weet. Ga dan maar! Het blijft echter ook maar een mens met een klote verslaving. Waar ze nu bijna aan ten onder gaat.

Interesse in het boek? stuur een mail naar erma@tigelaar.net

Vele blogs gingen over onze jongste pleegzoon. Maar we hebben nog een jongen rondlopen waar we heel trots op zijn. Wie ik net aan de telefoon had en wie trots vertelde dat hij eindelijk een plek helemaal voor zichzelf gaat krijgen. Nooit meer een badkamer, WC of woonkamer te hoeven delen.

Deze jongen kwam via het gezinshuis bij ons wonen en dus in ons leven. Een slanke, wijze jongen van twaalf, met een mooie bos zwart haar. Hij stelde tijdens de eerste kennismaking gelijk al veel vragen. Een van de mooiste vond ik; “Waarom ben je eigenlijk een gezinshuis begonnen, wat is daar leuk aan?” Hij heeft zijn vader en moeder nooit gekend. Van baby af aan al in de pleegzorg en later in een leefgroep omdat hij teveel gedragsproblemen ontwikkelde. Vanaf het begin dat hij bij ons kwam wonen had ik de meeste gesprekken met hem. Hij was pienter voor zijn leeftijd. Vroeg hem iets over wat er in een bepaald jaar gebeurd was en hij wist het antwoord. Hij had ook veel vragen over waarom bepaalde zaken in zijn jonge leven zo gelopen waren. Aan de ene kant vond ik dat knap en wijs, dat hij al zo goed aan kon geven waar hij mee worstelde en wat hij veranderd wilde zien. Maar aan de andere kant waren dit soms vragen en worstelingen/gevoelens waarbij ik dacht; hier moet een kind van twaalf nog helemaal niet mee bezig zijn.

Hij was het meest op zichzelf. Had zijn slaapkamer ook snel ingericht en ‘eigen’ gemaakt. Hij verbleef daar, van de vier kinderen, het meest. Beetje muziek luisteren en veel tekenen. Hij heeft ook de tekening gemaakt voor de omslag van mijn boek ‘Geboren in ons hart’. Hij ontwikkelde zich goed bij ons. Ging naar een reguliere school, wat ondanks zijn ADHD, goed ging. Hij was wel koppig. Vergeet nooit de zaterdag dat we naar een voetbalwedstrijd gingen kijken en hij de keeper zou zijn. Hij vond op een gegeven moment dat de rest van zijn teamgenoten niet goed speelde. Dit maakte hem boos wat hij met veel gebaren wel duidelijk maakte in het veld. Opeens was hij er klaar mee. Handschoenen werden uitgegooid en hij ging naast het doel zitten. Deed niks meer. Wedstrijd werd even stilgelegd. Maar hij vertikte om nog wat te doen. Niks of niemand die hem op dat moment op andere gedachten kon krijgen.

Dit gedrag liet hij vaker zien in situaties waarin hij overtuigd was in zijn gelijk, maar hij niet het vermogen had om zich aan te passen of te schikken in de situatie. Voor buitenstaanders werd dit vaak als arrogant, ongeïnteresseerd of brutaal gezien, maar hij was verre van dat. Maar hij heeft bij mij soms ook het bloed onder mijn nagels vandaan gehaald. Vooral omdat hij er zelf elke keer zo rustig onder bleef. Mij kalm bleef aanstaren, bijna stoïcijns, maar ik totaal geen hoogte kon krijgen van hem. Niet wist wat er in hem omging. Ik wilde hem zo graag inzichtelijk maken dat hij zo geen contacten kon maken of vriendschappen kon aangaan. Hij moest leren zich soms in te leven in een ander. Zich neer te leggen bij de situatie. Dit kon hij moeilijk.

Op school, de voetbal en thuis bespraken we dit soort voorvallen en naar mate hij ouder werd veranderde dit langzaam. Soms kwam het wel plichtsgetrouw, bijna ingestudeerd uit zijn mond, maar hij deed zichtbaar zijn best op dit vlak. Waarbij de een teveel hecht, heeft hij nooit een hechting aan kunnen gaan met een vader of een moeder. Dit nooit geleerd vanaf kleins af aan. Dit maakte dat hij soms kil bleef overkomen. Ik had een operatie ondergaan. Hij stond naast mijn bed toen ik weer thuis was. Hij vroeg bijna plichtsgetrouw hoe het ging, maar daarop volgend gelijk wanneer ik uit bed kwam en ging koken. Tranen bij het overlijden van mijn oma van bijna 90? Waarom? Mens is toch mooi oud geworden. Ik heb daarmee leren om te gaan. Dat hij op die gebieden minder gevoel heeft, minder hechting. Maar dat het wel een lieve jongen is, die het goed bedoelt op zijn manier.

Na het gezinshuis heeft hij zich goed ontwikkeld. Diploma behaald. Genoten van de vrijheid toen hij achttien werd. Maar ook op gepaste tijden om hulp heeft gevraagd als hij voelde dat hij afgleed, grip weer even kwijt was. Mede door zijn ADHD had hij met name problemen om zijn financiën op orde te houden. Raakte hij het overzicht kwijt. Hij wilde op een gegeven moment bij ons in de woonplaats komen wonen. Even dichtbij, omdat er wel erg veel schulden waren gemaakt. Hij het overzicht even helemaal kwijt was en daardoor meer ging blowen. In paniek was. Hij belde zelf op een dag op. “Wil jij mij hier komen halen?” Ik wil weg uit dit kamertraining centrum. Mensen in dit huis hebben een verkeerde invloed op mij en de leiding zie ik amper”. Ik wil dit niet meer.” Wat knap dat hij op tijd aan de bel heeft getrokken. Helemaal zelf. Respect als je dat kan op die leeftijd, met die bepaalde stoornissen.

Na deze terugval is het alleen maar beter gegaan met hem. Is er toch iets van hechting ontwikkeld tussen ons. Waarvan psychologen in het verleden zo vaak hadden gezegd dat hij dit niet in zich had, toch ontwikkelde hij zich op dat vlak. Met kleine sprongetjes. Op zijn manier onderhoudt hij nu vriendschappen. Heeft hij soms verkering. Ik heb hem een keer gevraagd, toen hij een paar weken niks van zich had laten horen, waarom bel je dan niet even? “Ik denk helemaal niet aan jou als je niet in mijn buurt bent. Totaal niet.” Oké. Duidelijk. Voor hem is social media ideaal. Ziet hij een bericht van mij voorbij komen of een foto dan reageert hij of belt uit zichzelf. Hij vraagt inmiddels steeds minder om hulp. Hij weet zelf de weg te vinden voor hulp en/of ondersteuning. Initiatief moet nog steeds veel vanuit ons komen om af te spreken. Maar wat heeft hij zijn leven nu goed op de rails. Hij werkt. Volgt opleidingen, betaalt zijn schulden af en heeft vriendschappen. En dan nu eindelijk ook een huis voor zichzelf. Ik maak daar een diepe buiging voor! Petje af! Hij heeft het al veel verder geschopt dat menig psycholoog en gedragswetenschapper in het verleden had voorspeld. En als ik dan spontaan een berichtje van hem krijg, word ik warm van binnen. Zie je wel, hij kan het wel! Op zijn manier!

Eindelijk hebben we hem weer in onze armen kunnen sluiten. Na maanden summier contact te hebben gehad. Hooguit via de whatsapp en een berichtje op Facebook. Maar geen telefonisch contact. Maanden zijn stem niet gehoord. Zijn stem waar ik meestal wel uit kan opmaken hoe hij zich echt voelt. Of hij extra hulp nodig heeft. Een extra bezoek. In die paar maanden is hij snel achteruit gegaan. Om diverse redenen.

Maar hij voelde dat hij verder afgleed. Grip op zijn leven kwijtraakte. Maar hulp vragen kan hij niet. Wil hij gelukkig uiteindelijk wel, maar hij zal de eerste stap niet zetten. Daarvoor in de plaats gaat hij ernstig gedrag vertonen. Zo ken ik hem al vanaf kleins af aan. En zo zal het in de toekomst ook blijven gaan. Met vallen en opstaan. Ik zal ermee moeten dealen. Dat hij mede, doordat hij vanaf baby af aan verwaarloosd is, hier de rest van zijn leven ernstig last van zou blijven houden.

En ja, ik had voordat ik met jeugdzorg in aanraking kwam, ook vaak snel een mening over die “etters”. Die vandalisme pleegde. In instelling zaten. Naar mijn mening niks wilde. Lanterfantten. Maar ik heb mijn oordeel moeten bijstellen. Een deel van de jeugd kan door diverse oorzaken er niet altijd wat aan doen. Dat zijn/haar leven zo is gelopen, zijn/haar gedrag zo is. Ik zal de gevolgen van zijn gedrag nooit goedkeuren, maar ik accepteer steeds meer dat hij is zoals hij is.

Deels zal ik ook wel moeten. Dat hij op zijn manier, met hulp en medicatie, er alles aan doet om te functioneren in deze, soms “grote boze buitenwereld” voor hem. Maar natuurlijk blijven mijn zorgen omtrent zijn gedrag. Nu is het nog beperkt tot materiële schade. Maar wie weet uit hij een volgende keer zijn frustraties op een persoon. Diep in mij zegt een stem dat hij dit nooit zal doen. Maar ik denk dat dit meer hoop is.

Vorige week hebben we hem na maanden weer gezien. Onze dochter van drie had hem ook maanden niet gezien en gesproken. Maar wekelijks liet ze zijn naam wel vallen. Liep ze rond in zijn kamer, waar nog spullen van hem stonden. Stoer vertelt ze vaak dat ze een grote broer heeft. Ze was door het dolle heen dat ze hem weer zou zien. Kind heeft geen besef van tijd. Leeft bij de dag. Dus toen we uitstapten, rende ze uitgelaten naar hem toe en viel in zijn armen. Mooi moment. Breekt het ijs. Hij liep naar mijn man. Mijn man gaf eerst een hand, aftastend. Maar pleegzoon trok mijn man naar zich toe. Wilde een knuffel. Een kus. Daarna mocht ik hem eindelijk na maanden weer in mijn armen sluiten. Deze lieve, grote jongen van inmiddels bijna twee meter. Ik zag gelijk in zijn ogen dat hij rustig was. Opgelucht. Hij kroop in mij. Heerlijk gevoel. Trots liet hij zijn nieuwe woonplek zien.

Prachtige omgeving. Midden in de bossen. Buiten is het heerlijk. Binnen moet ik altijd slikken in die leefgroepen. Vind het vaak zo troosteloos. Peuken uitgedrukt in de kozijnen. Schunnige teksten op de vreemdste plekken. Toilet bezoeken wil je liever ook niet, vaak erg vies. En dan zijn kamer. Klein. Muf. Altijd de gordijnen dicht. Haast nooit een raam open. Vier bananendozen in de hoek. Met zijn spullen. Zijn leven. Midden op de verder kale muren, een foto van de liefste vrouw in zijn leven. Zijn oma die een jaar geleden overleden is. Zijn moeder voor hem. Onze dochter geeft trots haar gemaakte schilderij aan hem. Kan je je kamer vrolijk maken, vertelt ze erbij. Hoe klein ze ook is, ze voelt dat deze plek bijzonder is. Kijkt naar alle deuren op de gang. Vraagt wie daar allemaal wonen. Als ik in zijn kamer ben word ik elke keer weer verdrietig. In alle kamers waar hij de afgelopen jaren heeft moeten slapen. Besef ik weer hoeveel kinderen, jong volwassenen, in deze situatie wonen. En niet altijd helemaal door eigen schuld. Triest.

We gaan wandelen in het bos. Spontaan pakken dochter een pleegzoon elkaars hand. We spelen verstoppertje. Hij laat op het terrein zien waar hij overdag werkt. En we praten. Zo praat hij het liefst weet ik inmiddels. Niet aan een tafel tegenover elkaar. Maar lopend. We hebben al vele wandelingen met hem gemaakt. We praten over wat er is gebeurd. De strafzaak die nog loopt. De gevolgen. Maar ook over zijn mogelijkheden. Zijn kansen. Hij vertelt dat hij zich weer rustig voelt sinds maanden. Dat hij hulp wil. Dat hij hoopt hier lang te kunnen blijven wonen. Hij zich hier veilig voelt. Beschermd. Ver van de grote buitenwereld.

Hij heeft ons wel gemist de afgelopen maanden. Op zijn manier. Deels zal ik dit nooit begrijpen. Dat hij al die maanden nooit om hulp heeft gevraagd. Ons nooit gebeld heeft. Ik moet mij daar bij neerleggen. Hij is zoals hij is. We gaan de draad weer oppakken. Ik heb hem weer in zijn ogen kunnen kijken. Ik heb gezien dat hij tot rust komt waar hij nu woont. Hij staat weer open voor hulp. Hij wil er weer voor gaan. Voor nu is dat goed genoeg. Hij doet weer zijn best. Hij is zoals hij is.